CHĂM SÓC DA CHUYÊN SÂU (PHẦN 8) – TRỊ MỤN

Mụn là những nốt nhỏ trên da, thường gặp ở tuổi dậy thì. Đa số mụn trên mặt tự phát và tự khỏi. Tuy nhiên, có một số trường hợp nốt mụn bị viêm và trở nên trầm trọng. Nó có thể gây ra những vấn đề lâu dài như làm nở to lỗ chân lông, sẹo, thâm, … Có nhiều loại mụn khác nhau, nhưng nhìn chung chúng đều bắt nguồn từ lỗ chân lông bị tắc nghẽn (do da chết, bụi bẫn, mỹ phẩm, …).

Làn da bị mụn

Thông thường, khi một nang lông bị nghẽn, tuyến bã nhờn tại nang lông đó sẽ hoạt động mạnh hơn để đẩy những chất bẩn ra ngoài. Tuy nhiên, khi những chất bẫn bị kẹt cứng lại và nó trở thành một cái nút. Cái nút này là mụn không viêm. Mụn không viêm sẽ không gây đau nhứt hoặc sưng đỏ

Mụn không viêm có 2 loại, là mụn đầu đen và mụn đầu trắng:

• Mụn đầu trắng: sự tắc nghẽn của lỗ chân lông khiến nang lông phình to ra. Nếu bề mặt lỗ chân lông bít hẳn lại thì chúng trở thành mụn đầu trắng (hoặc mụn ẩn).
• Mụn đầu đen: nếu bề mặt lỗ chân lông không bị bít hẳn lại, phần mụn phía trên sẽ tiếp xúc với không khí, bị oxy hóa và trở thành màu đen (gọi là mụn đầu đen).

Khi những nốt mụn không viêm bị vi khuẩn Propionibacterium acnes (P. acnes) sống trong các nang lông tấn công, làm nang lông tổn thương, cơ thể sẽ tiết ra kháng thể để chống lại vi khuẩn, gây ra viêm. Nếu những nốt mụn viêm nhỏ, nó có thể tự khỏi trong vài ngày và trở thành mụn trứng cá (mụn đầu trắng). Nhưng nếu lượng vi khuẩn p. acnes quá lớn chúng sẽ gây ra những ổ bị viêm nặng hơn. Tình trạng này được gọi là mụn viêm nặng, trầm trọng hơn nữa thì là mụn bọc. Mụn bọc có diện tích lớn, nó có rầt nhiều mủ và gây đau đớn. Lượng mủ lớn này sẽ phá vỡ nang lông và tràn sang những nang lông lân cận, tạo nên những mụn viêm mới. Nang lông bị phá vỡ sẽ để lại những vết sẹo và lỗ chân lông to hơn.

Mụn viêm là kết quả của việc bã nhờn được tiết ra nhiều, vì thế mụn viêm thường đi liền với da nhờn và là kết quả không mong muốn của việc hormone androgen hoạt động mạnh. Mụn viêm thường xuất hiện trong những giai đoạn thay đổi nội tiết như dậy thì, mang thai, tiền mãn kinh, hoặc khi bạn gặp vần đề về sức khỏe, tâm lý, hoặc đang điều trị bệnh bằng thuốc

• Phòng ngừa mụn bằng các sản phẩm chăm sóc da:

Phòng ngừa mụn là việc kiểm soát tốt bã nhờn (thường là kìm hãm tuyến bã nhờn ở da dầu) và giữ cho nang lông luôn sạch, thông thoáng.

Cơ chế chăm sóc cho da nhờn của mỹ phẩm xem ở bảng “Thành phần cho da dầu” trong phần 7 của loạt bài “chăm sóc da chuyên sâu”. Bên dưới là danh mục các thành phần gây bít lỗ chân lông ở mức trung bình đến cao chúng ta cần nên tránh.

• Các phương pháp trị mụn:

Đầu tiên, bạn nên phân biệt mụn của bạn là mụn gì.

• • Đối với mụn không viêm, thì vấn đề chính của bạn là làm sạch bã nhờn và da chết trong nang lông. Phương án tốt nhất của bạn là tẩy da chết và làm sạch nang lông bằng các thành phần có khả năng làm sạch tốt (ngành mỹ phẩm hay sử dụng khái niệm “thải độc” khi nói về các thành phần này). Trong nhóm tẩy da chết, BHA và LHA là những thành phần trị mụn hiệu quả nhất do có khả năng hòa tan dầu nhờn. Hạn chế sử dụng biện pháp tẩy da chết bằng các loại hạt có góc cạnh.
  • Đối với mụn viêm, trước hết bạn cần xử lý ổ viêm bằng những sản phẩm làm dịu và diệt vi khuẩn p. acnes. Sau khi khỏi viêm, nốt mụn sẽ trở thành một loại mụn đầu trắng và xử lý bằng cách tẩy da chết.
  • Trong một số trường hợp, trên da mặt nổi rất nhiều mụn nhưng không có nhân, đó là các nốt viêm do kích ứng (hay được gọi là “break out”). Với trường hợp này, cần nhanh chóng tìm ra nguyên nhân gây kích ứng da để có hướng xử lý phù hợp (xem thêm phần 5 “làm dịu da kích ứng, da nhạy cảm”)

• Bảng thành phần trị mụn và cơ chế hoạt động của chúng:

• Những lưu ý với da mụn:

Với trường hợp mụn lên không ngừng và tình trạng viêm nhiễm nặng, đây có thể là bệnh, bạn nên đi khám. Các loại thuốc kháng sinh dạng uống và bôi lên da có thể có kết quả tốt, nhưng bạn không nên tự ý sử dụng mà cần phải được bác sĩ da liễu chỉ định. Bên cạnh đó, bạn cũng nên cân nhắc uống thuốc đông y, vì đông y có thể điều hòa nội tiết rất hiệu quả.

Các biện pháp trị liệu bằng ánh sáng cũng có kết quả tốt lên mụn. Vi khuẩn p. acnes rầt nhạy cảm với ánh sáng. Bạn có thể cân nhắc tìm một spa uy tín và dùng liệu pháp ánh sáng này.

Luôn làm sạch lớp trang điểm trước khi đi ngủ để lỗ chân lông được thông thoáng.

Chế độ ăn uống, nghỉ ngơi cũng góp phần làm thay đổi lượng bã nhờn tiết ra ở da.